In een wereld die steeds digitaler wordt en waar technologie een centrale rol speelt in bijna elk aspect van ons leven, is veiligheid en het bewustzijn ervan cruciaal geworden. Maar wat bedoelen we precies met ‘veiligheidsbewustzijn’? Is het simpelweg weten wat de gevaren zijn, of gaat het dieper dan dat? In dit artikel zullen we de diepten van dit concept verkennen en begrijpen waarom het meer dan ooit van belang is.
Wat is veiligheidsbewustzijn?
Veiligheidsbewustzijn gaat verder dan louter kennis van mogelijke gevaren of bedreigingen. Het is een houding, een manier van denken en een integraal onderdeel van het dagelijks leven. In essentie betekent het dat je altijd alert en bewust bent van je omgeving en de mogelijke risico’s die het met zich meebrengt.
Stel je een eenvoudige situatie voor: je loopt door een drukke straat met je smartphone in je hand. Je bent je bewust van de auto’s, de fietsers, maar ben je je ook bewust van de persoon die mogelijk je smartphone wil stelen? Veiligheidsbewustzijn zou in deze context betekenen dat je je telefoon veilig vasthoudt, niet alleen vanwege het risico dat je hem laat vallen, maar ook vanwege het risico van diefstal.
Veiligheidsbewustzijn vs veiligheidskennis
Veiligheidskennis betekent dat je informatie hebt over bepaalde risico’s of bedreigingen. Bijvoorbeeld, je weet dat het gevaarlijk is om ‘s nachts alleen in een onbekende buurt te lopen. Veiligheidsbewustzijn daarentegen betekent dat je deze kennis toepast en je gedrag erop aanpast. In het genoemde voorbeeld zou dit betekenen dat je ervoor kiest om een andere route te nemen, iemand met je mee te laten lopen, of een vorm van bescherming bij je te hebben.
In de wereld van cybersecurity ben je jezelf wellicht bewust van mogelijke gevaren zoals phishing, ransomware en wellicht zelfs tailgating. Maar sta je er ook bij stil zodra je op een link wil klikken?
Het belang van veiligheidsbewustzijn
De huidige samenleving is complexer dan ooit. Met de snelle vooruitgang van technologie, de groei van sociale media, en de voortdurende stroom van informatie, zijn de risico’s en bedreigingen voor onze veiligheid ook geëvolueerd.
Op persoonlijk vlak betekent dit dat we ons bewust moeten zijn van de informatie die we online delen. Maar ook van de apps die we downloaden op onze smartphones, en van de mensen met wie we communiceren. Een simpele foto gedeeld op een sociaal netwerk kan, indien verkeerd gebruikt, leiden tot ernstige veiligheidsproblemen zoals stalking of identiteitsdiefstal.
In professionele omgevingen is het belang van veiligheidsbewustzijn nog duidelijker. Bedrijven zijn constant het doelwit van cyberaanvallen. Deze variëren van phishing-pogingen tot gecompliceerde ransomware-aanvallen. Werknemers die zich niet bewust zijn van deze bedreigingen, kunnen onbedoeld de deur openen voor deze aanvallen. En de gevolgen? Die kunnen desastreus zijn voor het bedrijf.
Voorbeelden van incidenten
Laten we een paar recente incidenten bekijken die zijn veroorzaakt door een gebrek aan veiligheidsbewustzijn:
- Ebay 2014: In 2014 werd de het eBay getroffen door een datalek. Hackers kregen toegang tot het hoofdnetwerk door inloggegevens van een aantal eBay-medewerkers te stelen. Het lek trof ongeveer 145 miljoen gebruikers.
- Snapchat 2019: In mei 2019 doken berichten op dat Snapchat-medewerkers hun toegangsrechten misbruikten om gebruikers te bespioneren. Naast het bekijken van berichten hadden werknemers naar verluidt ook toegang tot locatiegegevens, telefoonnummers en e-mailadressen.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden, maar ze illustreren het punt dat zonder een diep en continu veiligheidsbewustzijn, zowel individuen als bedrijven zich in gevaarlijke situaties kunnen bevinden. Het gevaar komt niet alleen van externe factoren. Ook een zogenoemde ‘insider threat‘ is aan de orde van de dag, zoals te zien in het Snapchat schandaal.
Veiligheidsbewustzijn vergroten
Educatie en training
Voortdurende educatie en training vormen de ruggengraat van veiligheidsbewustzijn. Het is niet voldoende om eenmalig te leren over potentiële bedreigingen; in plaats daarvan moet kennis up-to-date worden gehouden met de nieuwste risico’s en beste praktijken.
Veiligheidsbewustzijn training kan de vorm aannemen van formele cursussen, workshops, of zelfs informele discussies. Het doel is om medewerkers en individuen regelmatig bloot te stellen aan de laatste inzichten en hen te voorzien van de tools die ze nodig hebben om veilig te blijven in een steeds veranderende omgeving. Emploware ondersteunt bedrijven met behulp van een online veiligheidsbewustzijn training.
Cultuur en omgeving
Een cultuur die veiligheid waardeert en promoot, kan een grote invloed hebben op het niveau van veiligheidsbewustzijn. In bedrijven waar veiligheid wordt gezien als een topprioriteit, zullen medewerkers waarschijnlijk meer aandacht besteden aan hun eigen gedrag en de mogelijke implicaties daarvan.
Omgevingsfactoren, zoals de fysieke lay-out van een kantoor of de technologische tools die beschikbaar zijn, kunnen ook bijdragen aan het algehele gevoel van veiligheid en bewustzijn.
Continue ontwikkeling
Terwijl technologie veel voordelen biedt, brengt het ook nieuwe bedreigingen met zich mee. Het is essentieel om op de hoogte te blijven van deze veranderingen en te begrijpen hoe ze van invloed kunnen zijn op de veiligheid. Dit betekent ook het aanpassen van training en educatie om deze nieuwe bedreigingen te behandelen.
Regelmatige risico-evaluaties
Het regelmatig uitvoeren van risicobeoordelingen kan helpen bij het identificeren van potentiële gevaren voordat ze een probleem worden. Dit kan zowel op individueel niveau als binnen een organisatie worden gedaan. Door potentiële risico’s te identificeren, kunnen preventieve maatregelen worden genomen.
Conclusie
Het is duidelijk dat veiligheidsbewustzijn niet alleen gaat over het hebben van de juiste kennis. Het gaat namelijk ook over het toepassen van die kennis in het dagelijks leven en werk. Veiligheidsbewustzijn kan worden verhoogd door voortdurende educatie, het bevorderen van een cultuur van veiligheid, en het gebruik van technologie op de juiste manier. Zowel individuen als organisaties kunnen zichzelf zodoende beter beschermen tegen mogelijke bedreigingen.